Dieta paleolityczna oparta jest na idei, że aby osiągnąć optymalne zdrowie, współcześni ludzie powinni wrócić do jedzenia żywności nieprzetworzonej, bo jest ona najzdrowsza dla organizmu. Trzeba zatem żywić się tak, jak ludzie przed tysiącami lat, ale oczywiście nie chodzi o odwzorowanie tej diety z całą precyzją, choć niektórzy ekstremiście zbliżają się ze stosowaniem tej diety prawie do ideału.
Na pewno jednak nie jest to rozwiązanie dobre dla wszystkich. Niektórzy zwolennicy tej diety spożywają wszystkie pokarmy wyłącznie na surowo, inni niektóre z nich pieką czy gotują, a jeszcze inni wprowadzają do diety mleko, bo nie wyobrażają sobie bez niego życia.
Najbardziej ortodoksyjni zaś w ogóle nie używają nabiału. Katalog „diety jaskiniowej” jest wystarczająco duży, by każdy mógł zastosować własną modyfikację, ale podstawowe założenia tej diety pozostają takie same. Przede wszystkim należy spożywać żywność nieprzetworzoną, bogatą w składniki odżywcze i pożywną.
Preferowane jest zwłaszcza mięso, zioła i owoce morza, a także warzywa. Owoce, orzechy i nasiona należy spożywać zaś w umiarkowanych ilościach. Należy unikać pokarmów, które mają zły wpływ na organizm, na przykład żywność toksyczna, która wykoleja naturalne procesy metaboliczne. Niepolecane są zwłaszcza zboża zawierające gluten, rośliny strączkowe, cukier i przetworzona żywność z nowoczesnych sklepów.
