Swój złoty wiek Hiszpania przeżyła w XVI stuleciu, kiedy stała się imperium tak rozległym, że – jak mówiono – „słońce nigdy w nim nie zachodzi”. Obszar państwa powiększano drogą zaciętych wojen, sojuszy i mariaży władców, a także odkryć geograficznych. Replika statku „Santa Maria” do dzisiaj stoi przycumowana w porcie barcelońskim, a Krzysztof Kolumb – chociaż urodzony w Genui – zajmuje czołowe miejsce w panteonie narodowych bohaterów. Kolonizacja nowo odkrytych lądów przysparzała ich mieszkańcom cierpień, zaś Hiszpanii niewyobrażalnych wprost bogactw.
Barokowe świątynie Toledo, Segowii, Sewilli i dziesiątków innych miast zdumiewają bogactwem wystroju i wielkością kapiących od złota ołtarzy. Mnogością dzieł sztuki czy pomników architektury mogą z Hiszpanią konkurować chyba tylko Włochy. Mamy Hiszpanię mauretańską i gotycką, barokową i klasycystyczną. Każdy, kto tu przybywał lub władał, zostawiał po sobie to, co miał najlepszego. Oglądamy więc wspaniałe meczety arabskie w Cordobie i słynne pałace Grenady pełne krużganków, fontann i rajskich ogrodów, żydowską synagogę w Toledo i niezwykły pomnik secesji – niedokończony kościół Sagrada Familia Gaudiego w Barcelonie.
Hiszpania jest krajem kontrastów. Oto odbywa się światowa wystawa – zaproszenie w XXI wiek, a w górskich wioskach woły krążą w drewnianym kieracie. Kraj ten przeraził świat okrucieństwem wojny domowej lat 1936-1939 i zadziwił łagodnym przejściem od frankistowskiego totalitaryzmu do pełnej demokracji w latach siedemdziesiątych. Przybysz z Polski, wychowany na legendzie epopei napoleońskiej, ze zdumieniem dostrzeże, że słynna z bohaterskiej szarży ułanów Kozietulskiego Somosierra to nie skalisty wąski wąwóz, a szeroka rozfalowana przełęcz, chociaż o strategicznym niegdyś znaczeniu.
Goście z całego świata z podziwem i zazdrością odkrywają bogactwo zabytków i muzeów Hiszpanii. W samym tylko madryckim Prado znajduje się ponad sto płócien Goyi, tyleż Velazqueza i Murilla. W Barcelonie jest dom-muzeum z setkami dzieł Picassa. Przemierzający Hiszpanię turysta z pewnością przypomni sobie literacką postać Don Kichota, bo trudno nie mieć przed oczami tego błędnego rycerza w kraju, gdzie wiatraki – podobnie jak spalona słońcem ziemia – są stałym elementem krajobrazu.
Do podróży za Pireneje warto się dobrze przygotować, aby nie pominąć zbyt wiele. Ale i tak ten kraj nas zawsze zadziwi. Jeśli nie urodą zaułków w śnieżnobiałych miasteczkach, to rzędami hotelowych wieżowców w nadmorskim kąpielisku Torremolino, skalistymi, kameralnymi brzegami Costa Brava oraz wnętrzami i przepychem Escorialu i dźwiękiem kastanietów podczas ulicznego wieczornego tańca.
Informacje praktyczne
Informacje praktyczne
Klimat
Północna Galicja, Asturia, Baskonia – wilgotny, morski, częste deszcze, lato niezbyt gorące
Góry – ostry, gwałtowne zmiany pogody
Kastylia, Leon, Aragonia – suchy, kontynentalny, bardzo gorące lato
Wybrzeże śródziemnomorskie i Baleary – śródziemnomorski, mało opadów latem (również w zimie)
Andaluzja – klimat podzwrotnikowy, bardzo gorące lato
Wyspy Kanaryjskie – podzwrotnikowy
Komunikacja wewnątrz kraju
Lotnicza
Linie Iberia (IB) lub Aviaco (AO). Połączenia lotnicze ze wszystkimi większymi miastami, z Balearami, Wyspami Kanaryjskimi.
Kolejowa
Długość szlaków kolejowych w Hiszpanii wynosi 13 tysięcy kilometrów. Dość równomiernie rozwinięta sieć połączeń Hiszpańskich Kolei Państwowych (RENFE) pokrywa całe terytorium kraju. Kolej oferuje różne rodzaje biletów. Najkorzystniejsze z nich to: Dias Azules – bilety, które można wykorzystać w dni niekolidujące ze świętem, dniem poprzedzającym święto lub okresem wakacyjnym; Tarjeta Joven – bilet dla młodzieży od 12 do 25 lat. Daje on 50% zniżki , pod warunkiem, że podróż odbywa się w dniach przypadających na formułę Dias Azules; Tarjeta turistica – bilet dla obcokrajowców, pozwalający na dowolne podróżowanie bez ograniczeń liniami RENFE. Cena zależy od klasy i czasu, na jaki jest wydawany (8, 15, 22 dni). Cheque-tren – abonament dający 15% zniżkę. Eurailpass – abonament dla obcokrajowców. Do nabycia w kraju pochodzenia, daje prawo podróżowania koleją bez ograniczeń, cena zależy od czasu, na jaki jest wystawiony: 15, 25, 30, 60 lub 90 dni.
Poza pociągami zwyczajnymi i wagonami sypialnymi, RENFE ma też pociągi specjalne, bardzo atrakcyjne turystycznie. Wymienić tu można Expreso Al-Andalus, który wyjeżdżając raz w tygodniu z Sewilli, przejeżdża w ciągu 5 dni przez tak piękne miasta jak Cordoba, Grenada, Malaga i Jerez de la Frotera. W cenę biletu wliczone jest zwiedzanie tych miast, posiłki w najlepszych restauracjach, udział w świętach i widowiskach regionalnych, jak również kolacje i noclegi w pociągu, z dyskoteką, barami oraz luksusem i komfortem najlepszego hotelu. Innym pociągiem turystycznym o podobnych cechach jest Transcantabrico, który obsługuje północną Hiszpanię.
Autobusy dalekobieżne
Łączą wszystkie ważniejsze miasta i miejscowości wypoczynkowe. Zazwyczaj są tańsze od pociągów, ale również o wysokim standardzie. Informacje i rozkłady jazdy na stacjach kolejowych i w biurach turystycznych.
Połączenia morskie
Towarzystwo morskie Transmediterraanea stanowiące własność państwową zapewnia codzienne połączenia na Baleary i do północnej Afryki oraz raz w tygodniu z Wyspami Kanaryjskimi. Porty wyjściowe: Barcelona, Walencja, Palma de Mallorca, Malaga, Cadiz, Las Palmas, Tenerife. Oprócz tego istnieją prywatne firmy specjalizujące się w połączeniach na krótkich dystansach.
Komunikacja publiczna
Autobusy miejskie we wszystkich większych miastach. W Madrycie i Barcelonie metro (bardzo zatłoczone). Dodatkowo w Madrycie jeżdżą małe żółte autobusiki, bardzo szybkie i klimatyzowane, lecz nieco droższe.
Taksówki
Są ogólnie dostępne. W każdej znajduje się cennik w obcych językach. W taksówkach bez licznika cenę powinno się ustalić przed podróżą.
Na terenie całego kraju istnieje możliwość wynajęcia samochodu (również z kierowcą).
Drogi
Hiszpańskie drogi liczą w sumie 317 tysięcy kilometrów, z których 2 tysiące to autostrady. Najważniejsze z nich biegną wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, od granicy z Francją do Alicante. Równie ważna jest autostrada łącząca Cornisa Cantabrica z Katalonią. Autostrady są płatne w zależności od rodzaju pojazdu i przejechanej odległości.
Obowiązuje ruch prawostronny. Zapięte pasy są obowiązkowe. Przewożenie paliwa w kanistrach jest zabronione. Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi wynosi 0,8 promila.
Policja
Guardia Civil – policja drogowa, na motorach w charakterystycznych skórzanych czaplach
Policia Municipal – policja miejska działająca w niektórych miastach, policjanci ubrani w niebiesko-szare mundury
Policia Nacional – policja kryminalna, w brązowych mundurach i beretach.
Wskaźnik przestępczości bardzo wysoki, głównie w miastach i miejscowościach często odwiedzanych przez turystów. Należy szczególnie uważać w miejscach zatłoczonych. Kradzieże zdarzają się nawet w czasie chwilowego postoju samochodu na światłach. Cenne rzeczy najlepiej przechowywać w sejfie hotelowym.
Opieka medyczna
W dużych miastach na dobrym poziomie prywatne kliniki.
Apteki oznaczone są zielonym krzyżem na białym tle.
Woda z kranu jest zdatna do picia, jednak przy dolegliwościach żołądkowych należy z niej zrezygnować na rzecz wody mineralnej.
Toalety
Oznaczone: Aseos, Servicios, WC, Water, Retretes
Noclegi
Hotele
Bardzo dobrze rozwinięta sieć hoteli, od luksusowych klasy Grande De Luxe do skromnych pensjonatów. Wskazana jest wcześniejsza rezerwacja miejsc. W Madrycie biura rezerwacji znajdują się m.in. na lotnisku Barajas. Rezerwując miejsca w hotelu korespondencyjnie, listy do 5, 4- lub 3-gwiazdkowych hoteli można napisać w języku angielskim, do hoteli kategorii niższych – wyłącznie po hiszpańsku.
Schroniska młodzieżowe
W Hiszpanii jest około 100 schronisk młodzieżowych.
Kempingi
Bardzo dużo kempingów jest na terenie całego kraju. Ceny zróżnicowane są w zależności od miejsca i standardu. najwięcej kempingów znajduje się wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego. Na ogół są dobrze wyposażone.
Inne
Oprócz typowych hoteli, biura turystyczne oferują miejsca w gospodach wiejskich, hotelach rodzinnych lub w zajazdach. Te ostatnie znajdują się w zabytkowych domach, położonych zazwyczaj w pięknych zakątkach kraju.
Kuchnia
Kuchnia jest w Hiszpanii bardzo bogata i zróżnicowana. Hiszpanie używają dużej ilości oliwy, czosnku i cebuli. Potrawy są bardzo mocno przyprawione i pikantne.
śniadanie – lekkie i szybkie, zazwyczaj kawa z mlekiem i słodkie ciastka (puszyste rożki z cukrem), churros – rodzaj naleśników. Lunch – między godzinami 13.00 – 15.00, kolacja w godzinach 19.00 – 22.00.
Szczególnie polecanymi przysmakami hiszpańskimi są:
– gazpacho – chłodnik pomidorowy z zieloną papryką i ogórkami
– ajo blanco – chłodnik czosnkowy z migdałami i rodzynkami
– paella – owoce morza przyrządzone z kawałkami kury, wieprzowiny lub królika, podawane z ryżem, szafranem i groszkiem oraz z innymi warzywami
– zarzuela – owoce morza w brandy lub winie
– sofrit pages – gulasz mięsny z ziemniakami, czosnkiem, cynamonem i goździkami
Ryby – zawsze świeże, doskonale przyrządzane na grillu, podawane z sosem, sałatą i ziemniakami.
Deser – świeże owoce, kremy, np. crema catalona – krem z chrupiącą polewą karmelową.
Hiszpania razem z Francją i Włochami stanowi trójkę największych światowych producentów wina, oferuje ogromną różnorodność win wysokiej jakości, produkowanych w ponad 57 winnicach. Wino z winnic Roja uznawane jest za najlepsze hiszpańskie wino stołowe. Wino z Jerez jest najbardziej znanym za granicą spośród win hiszpańskich. Istnieje pięć rodzajów tego andaluzyjskiego wina. Są to: manzanilla, fino (wytrawne), amontillado, doloroso i dulce (słodkie). Bardzo popularny jest również szampan kataloński produkowany w regionie Penedes. Znakomite likiery ziołowe powstają w Galicji i Ibizie, pacharan pochodzi z Nawarry, absynt lewantyjski, cazalla andaluzyjska i pastis z Chinchon.
Imprezy kulturalne
Maj – targi konne (pokazy jeździeckie, walki byków, występy folklorystyczne) – Jerez de la Frontera, Cadiz
Czerwiec – uroczystości z okazji dnia św. Jana w rejonie Alicante; największym wydarzeniem jest śwęto ognia/crema, ponadto organizowane są parady, widowiska religijne i pokazy sztucznych ogni; Boże Ciało – świętowane hucznie w całym kraju
Czerwiec – lipiec – Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Tańca w Grenadzie (koncerty, operetka, opera, taniec klasyczny, współczesny, flamenco)
Koniec czerwca – początek lipca – Festiwal Teatralny w Meridzie w scenerii rzymskiego teatru (wyłącznie teatr klasyczny, grecko-łaciński i śródziemnomorski)
Lipiec – sierpień – międzynarodowy festiwal muzyki i tańca w Santander
Sierpień – przedstawienia religijne w Bazylice Matki Boskiej w Elche i Alicante
Wrzesień – festiwal winobrania w Jerez de la Frontera, co roku dedykowany jednemu z państw importujących wina Jerez. Podczas festiwalu zostają poświęcone winogrona i pierwsze wino. Odbywają się kawalkady, festiwal flamenco, wystawa zwierząt hodowlanych i walki byków. Ponadto Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian
Rozrywki
Koncerty, widowiska operowe, teatralne, zarzuela – hiszpańska forma operetki. Dyskoteki, kasyna we wszystkich miejscowościach wypoczynkowych i w miastach. Pokazy flamenco, festiwale folklorystyczne. Bardzo popularne w Hiszpanii są gry hazardowe.
Sport
Bardzo dużo kortów tenisowych, pływalni, torów wyścigowych, szczególnie w miastach i miejscowościach letniskowych. Sporty wodne – narciarstwo wodne, żeglarstwo, windsurfing – we wszystkich wypoczynkowych miejscowościach i nadmorskich na Costa del Sol, Costa Brava i Costa Blanca. Mistrzostwa świata w windsurfingu odbywają się co roku w Tarifie koło Cadiz. Największą popularnością w Hiszpanii cieszy się piłka nożna. Słynne kluby piłkarskie – Real Madrid, FC Barcelona. Mecze pierwszoligowe odbywają się zazwyczaj w niedziele. Wyścigi konne – wspaniały tor wyścigowy w Madrycie (wiosna, jesień), Palma de Millorca w San Sebastian.
Zakupy
Warto kupić złoto, wyroby ze skóry i zamszu (płaszcze, buty, torby), porcelana, ceramika, maty i plecione koszyki, dywaniki, kilimy, poncza oraz wyroby dziewiarskie z Toledo i z Sewilli, mantyle, wachlarze, kapelusze, sherry i kubańskie cygara.
Najbardziej eleganckie sklepy znajdują się wzdłuż Calle de Serrano w Madrycie i Paseo de Gracia w Barcelonie.
