Akcent jest to zjawisko fonetyczne, które polega na wyróżnieniu sylaby w danym wyrazie (akcent wyrazowy) albo wyrazu w zdaniu (akcent zdaniowy) poprzez: natężenie, intonację oraz czas trwania.
W różnych językach akcent pada na różne sylaby, czasami jest stały, czasami ruchomy.
Akcent wyrazowy w języku polskim
W języku polskim akcent wyrazowy jest stały (pada na określoną sylabę) i dynamiczny (polega na głośniejszej wymowie danej sylaby). Z reguły akcentujemy więc sylabę przedostatnią – drugą od końca, jednak istnieją wyjątki.
Na trzecią sylabę od końca akcent pada w następujących grupach wyrazów:
- w czasownikach 1. i 2. os. liczby mnogiej czasu przeszłego, np. czy-ta-liśmy;
- w czasownikach 1., 2., 3. os. liczby pojedynczej i 3. os. liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. czy-ta-li-by;
- w rzeczownikach obcego pochodzenia zakończonych na -ika, yka, np. ma-te-ma-ty-ka, mo-za-i-ka;
- w liczebnikach, np. czte-ry- sta;
- w niektórych wyrazach obcego pochodzenia, np. u-ni-wer-sy-tet, o-pe-ra, mu-ze-um.
Na czwartą sylabę od końca akcent pada w czasownikach 1. i 2. os. liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. czy-ta-li-by-śmy, czy-ta-li-by-ście.
Wyrazy jednosylabowe wymawiane pojedynczo nie mają akcentu, natomiast łączą się w całość akcentową z innymi stojącymi obok wyrazami, przy czym akcent pada normalnie, na przedostatnią sylabę danego wyrażenia, np. pod-la-sem itp.
Tagi:
- akcentowanie wyrazów
- jak akcentowac
Zadziwia mnie przejęta z angielskiego (a może bardziej z „amerykańskiego” – bo teraz modne jest wszystko „amerykańskie”!) i coraz bardziej powszechna maniera akcentowania wyrazu „prezydent” na modłę amerykańską – czyli PREzydent – choć w języku polskim obowiązuje akcent paroksytoniczny, a wyraz „preZYdent” przestał być słowem „obcym” bardzo dawno temu! Ta maniera zadziwia mnie tym bardziej, że nigdy nie słyszałem, żeby te same „gadające głowy”
podobnie akcentowały wyraz „rezydent”, którego „obcość” jest równie iluzoryczna! Ponieważ nikt nie jest w stanie sprawić, żebym się w tej sprawie przestał dziwić – więc nie pozostaje mi nic innego, jak tylko dziwić się dalej!