Jak akcentować wyrazy w języku polskim?

Akcent jest to zjawisko fonetyczne, które polega na wyróżnieniu sylaby w danym wyrazie (akcent wyrazowy) albo wyrazu w zdaniu (akcent zdaniowy) poprzez: natężenie, intonację oraz czas trwania.

W różnych językach akcent pada na różne sylaby, czasami jest stały, czasami ruchomy.

Akcent wyrazowy w języku polskim

W języku polskim akcent wyrazowy jest stały (pada na określoną sylabę) i dynamiczny (polega na głośniejszej wymowie danej sylaby). Z reguły akcentujemy więc sylabę przedostatnią – drugą od końca, jednak istnieją wyjątki.

Na trzecią sylabę od końca akcent pada w następujących grupach wyrazów:

w czasownikach 1. i 2. os. liczby mnogiej czasu przeszłego, np. czy-ta-liśmy;
w czasownikach 1., 2., 3. os. liczby pojedynczej i 3. os. liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. czy-ta-li-by;
w rzeczownikach obcego pochodzenia zakończonych na -ika, yka, np. ma-te-ma-ty-ka, mo-za-i-ka;
w liczebnikach, np. czte-ry- sta;
w niektórych wyrazach obcego pochodzenia, np. u-ni-wer-sy-tet, o-pe-ra, mu-ze-um.

Na czwartą sylabę od końca akcent pada w czasownikach 1. i 2. os. liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. czy-ta-li-by-śmy, czy-ta-li-by-ście.

Wyrazy jednosylabowe wymawiane pojedynczo nie mają akcentu, natomiast łączą się w całość akcentową z innymi stojącymi obok wyrazami, przy czym akcent pada normalnie, na przedostatnią sylabę danego wyrażenia, np. pod-la-sem itp.