Pierwsze skanseny, czyli muzea na wolnym powietrzu, zorganizowano w Skandynawii w XIX wieku. W Polsce zaczęły powstawać od roku 1906, kiedy to Teodora i Izydor Gulgowscy założyli we Wdzydzach Kiszewskich Muzeum Kaszubskie.
Dzisiejsze nasze skanseny, gromadzące przeważnie drewniane obiekty budownictwa wiejskiego, są często jedynym śladem kultury i architektury dawnej Polski. Jest ich w naszym kraju kilkadziesiąt, jednak chyba najciekawsze są te znajdujące się poniżej.
Najciekawsze polskie skanseny
Najciekawsze polskie skanseny
Ciechanowiec, ulica Pałacowa 5 – Muzeum Rolnictwa
Na 17 hektarach znajduje się budownictwo ludowe z pogranicza mazowiecko-podlaskiego. Na uwagę zasługuje tam między innymi XVIII-wieczny lamus, a w nim ekspozycja poświęcona tradycjom obróbki drewna, a także czynny młyn wodny, wiatrak z zagrody młynarza i kuźnia.
Kluki – Skansen Słowiński
Prezentuje budownictwo Słowińców z XIX wieku oraz zabytki ich kultury materialnej począwszy od XVII wieku.
Kolbuszowa, ulica Piekarska 19 – Park Etnograficzny
Skansen budownictwa ludowego Lasowiaków i Rzeszowiaków. Interesujące są spichlerze, zagroda lasowiacka i kuźnia.
Lublin, Aleja Warszawska 96 – Muzeum Wsi Lubelskiej
Na 20 hektarach znajduje się architektura charakterystyczna dla regionów Wyżyny Lubelskiej, Powiśla, Podlasia, Roztocza. Wśród około 100 obiektów znajduje się chałupa z Tarnogóry z XVIII wieku, spichlerz podcieniowy z końca XVIII wieku, wiatrak holenderski, dwór z Żyrzyna.
Nowogród Łomżyński – Kurpiowskie Muzeum
Jest to muzeum na wolnym powietrzu z architekturą ludową regionu kurpiowskiego i północno-wschodniego Mazowsza, prezentacja dawnego sprzętu bartniczo-pszczelarskiego, między innymi znajdują się tam ule-kłody, interesujący dział rolniczy oraz instrumenty muzyczne.
Nowy Sącz, ulica Kasprzaka 83 b – Sądecki Park Etnograficzny
Prezentuje budownictwo ludowe Lachów Sądeckich, Pogórzan, Łemków Zachodnich i Górali Sądeckich. Na uwagę zasługują między innymi zagrody z wyposażeniem, olejarnia, kuźnia, małopolski dwór modrzewiowy z XVII-XVIII wieku wraz z założeniem parkowym, chałupy biedniackie.
Olsztynek, ulica Sportowa 21 – Muzeum Budownictwa Ludowego
Na 52 hektarach znajduje się 26 obiektów drewnianego budownictwa regionalnego, większość wyposażona, a wśród nich: drewniany kościółek oraz zagroda mazurska, karczma i chałupy warmińskie, 5 obiektów litewskiej architektury ludowej z północno-wschodniej Polski.
Wdzydze Kiszewskie – Kaszubski Park Etnograficzny
Na 21 hektarach znajdują się 22 obiekty budownictwa ludowego z Kaszub i Kociewia, większość z XVIII i XIX wieku, niektóre z wyposażeniem, a także ciekawe świątki i krzyże.
Sanok – Muzeum Budownictwa Ludowego (w dzielnicy Biała Góra)
Jest to największy zgromadzony w jednym miejscu zespół budownictwa drewnianego w Polsce. Jego architektura charakterystyczna jest dla czterech grup etnograficznych: Dolinian, Pogórzan, Bojków i Łemków.
Na 38 hektarach znajduje się 60 zabytków, w tym 3 obiekty sakralne, a wśród nich łemkowska cerkiew z pełnym wyposażeniem, zagroda łemkowska z XIX wieku, karczma, zajazd, szkoła, pasieka. Prócz tego znajduje się tam duża kolekcja ikon, zegary ludowe i mieszczańskie.
Swarzędz – skansen pszczelarski
Jest to kolekcja 50 uli kłodowych z XVI-XIX wieku, uli kokoszek oraz uli figuralnych.
Zubrzyca Górna – Orawski Park Etnograficzny
Na 6 hektarach parku o wspaniałym starodrzewie znajduje się ekspozycja orawskiego budownictwa ludowego, między innymi zagród, wozowni, kurnego dworu, owczarni – wszystko to jest zachowane.
