Kiedy zatrudniamy pracownika, może się nam wydawać, że trafiliśmy szóstkę w totolotka. Dopiero później okazuje się, że – mimo rozmów i upomnień – nie spełnia on naszych oczekiwań i chcielibyśmy znaleźć kogoś na jego miejsce, kto lepiej i sumienniej realizowałby powierzone obowiązki.
W takiej sytuacji w grę wchodzi wypowiedzenie umowy. Wiadomo jednak, że każde zwolnienie powoduje przypływ niekorzystnych emocji, dlatego warto zrobić to delikatnie i z taktem – tak, aby żadna ze stron nie czuła się w tej sytuacji poniżona czy upokorzona.
Jak z klasą zwolnić pracownika?
Zwolnienie nie powinno ograniczać się tylko do pożegnania, wypłacenia reszty należytych świadczeń i podziękowania za wkład w rozwój firmy.
Pożegnanie z pracownikiem powinno odbyć się z zachowaniem wysokiej kultury osobistej. Zwolnienie pracownika z firmy nie jest łatwe, szczególnie, gdy pracuje on w niej od lat.
Jeżeli chcesz zwolnić pracownika z jego winy, zrób to w cztery oczy, dokładnie wyjaśniając, jakie są przyczyny takiej sytuacji. Przedstaw również pracownikowi szczegółowo warunki odprawy.
Nie pal również za sobą mostów – to nie tylko kwestia roztropności, ale i dobrego smaku.
Kogo nie można zwolnić?
Poniższe przypadki dotyczą pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
1. Kobieta w ciąży, pracownik na urlopie macierzyńskim – te osoby objęte są prawną ochroną i jedyną sytuacją, w której możliwe jest złożenie na ich ręce wypowiedzenia są zwolnienia grupowe i indywidualne z winy pracodawcy (wypowiedzenie zmieniające), a także likwidacja i upadłość pracodawcy (wypowiedzenie definitywne).
2. Pracownicy na urlopie wychowawczym – sytuacja jak wyżej.
3. Pracownicy w wieku przedemerytalnym – są oni objęci szczególną ochroną na cztery lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jeśli ich staż pracy gwarantuje im nabycie emerytury po upływie tego czasu. Jedyną sytuacją, kiedy takie zwolnienie wchodzi w grę, jest upadłość lub likwidacja pracodawcy, a także uzyskanie przez pracownika renty w związku z całkowitą niezdolnością do pracy.
4. Pracownicy na urlopie lub w czasie usprawiedliwionej nieobecności – zwolnienie jest dopuszczalne, jeżeli pracownik ma przebywać na urlopie przynajmniej 3 miesiące albo upłynął okres umożliwiający rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia. Podobnie jest w przypadku likwidacji lub upadłości firmy, w której pracownik jest zatrudniony.
Rodzaje wypowiedzeń
Są cztery rodzaje wypowiedzeń umowy o pracę:
- Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę
- Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia
- Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
- Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony.
Jeżeli pracownik zatrudniony był na czas nieokreślony, w wypowiedzeniu musi się znaleźć przyczyna zwolnienia. Od decyzji o wypowiedzeniu pracownik może się odwołać do sądu pracy w przeciągu 7 dni kalendarzowych, o czym powinien być poinformowany pisemnie w otrzymanym dokumencie.