Objawy typowe dla celiakii pojawiają się już w dzieciństwie, jednakże często rodzice nie zdają sobie sprawy, jakie może dawać sygnały.
Dzisiaj podpowiadamy, a jaki sposób diagnozuje się celiakię i jak leczyć ja przy wykorzystaniu diety.
Objawy celiakii
O chorobie mogą świadczyć bóle i wzdęcia brzucha, częste biegunki, chudnięcie, niski wzrost, anemia, która jest skutkiem złego wchłaniania składników odżywczych, niewyjaśniona niedokrwistość, podwyższony poziom cholesterolu, bóle głowy, opuchlizna na twarzy, która wyglądem może przypominać alergię pokarmową.
Winny problemom osób chorych na celiakię jest gluten, czyli mieszanina białek roślinnych. Występuje on w zbożach, czyli w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie, a więc w pieczywie i w makaronach. Jednak występuje także w słodyczach, nabiale i wędlinach. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie odpowiedniej diety, która w tym przypadku jest najlepszym i jedynym lekiem na schorzenie.
U chorych na celiakię zanikają kosmki błony śluzowej jelita cienkiego, które pełnią ważną funkcję przy wchłanianiu składników odżywczych z pożywienia. Celiakia ma podłoże genetyczne.
Diagnoza
Zdiagnozowanie choroby jest trudne ze względu na zróżnicowane objawy. Często dotyczą układu pokarmowego. Nierzadko jednak sygnały choroby mogą być mylące, np. pojawiają się problemy skórne czy hematologiczne. Objawy pojawiają się stopniowo lub nagle. Zwykle dają o sobie znać już w dzieciństwie. Ciąża, zabieg chirurgiczny w obrębie przewodu pokarmowego może przyspieszyć się ujawnieniu schorzenia. Czasami celiakia przebiega bezobjawowo lub jej dolegliwości są tak mało charakterystyczne, że od wystąpienia pierwszych objawów do rozpoznania choroby upływa wiele lat.
Aby stwierdzić, że pacjent ma celiakią trzeba mieć pewność, że przez dłuższy czas jadł pokarmy z glutenem. Nie ma jednego badania, które bez wątpliwości wyklucza lub potwierdza tą chorobę. Największe znacznie mają badania serologiczne. We krwi sprawdza się obecność specjalnych przeciwciał antyendomyzjalnych i tych przeciwko transglutaminazie tkankowej. Ważne jest pobranie wycinka błony śluzowej jelita cienkiego do badania histopatologicznego. Duże znaczenie mają także testy genetyczne.
Dieta – lekiem na celiakię
Podstawą leczenie celiakii jest stosowanie przez całe życie diety bezglutenowej. Należy usunąć z jadłospisu wszystkie produkty z pszenicy, żyta i jęczmienia. Konieczność usunięcia owsa budzi jeszcze kontrowersje. W Polsce, ze względu na zanieczyszczenia owsa innymi zbożami, lekarze zalecają, by go unikać. W ich miejsce stosowane są głównie ryż, kukurydza i ziemniaki, a ostatnio coraz częściej rzadsze surowce naturalnie bezglutenowe, takie jak amarant, gryka, proso, soczewica, sorgo, soja, tapioka i inne.
Na rynku dostępnych jest wiele produktów, które posiadają oznaczenie towarów bezglutenowych. Producenci mają obowiązek umieszczania na etykiecie informacji o ewentualnej zawartości glutenu.
U większości chorych po zastosowaniu diety bezglutenowej objawy szybko mijają. Poprawa następuje zwykle w ciągu kilku tygodni.