Asertywnością nazywamy kulturalne wyrażanie emocji oraz własnego zdania, szanując jednocześnie poglądy rozmówcy.
Jest to cecha, którą kształcimy w sobie podczas okresu dojrzewania.
Stresowe sytuacje ukazują trzy typy zachowań człowieka.
- Zachowania uległe. Człowiek, którego charakteryzuje takie zachowanie, najczęściej wycofuje się z dyskusji i nie wyraża swojego zdania, ponadto stara dopasować swoje poglądy do stanowiska rozmówcy. Jest w stanie spełnić żądania rozmówcy, nawet jeśli wewnętrznie się nie zgadza się z nim.
- Zachowania agresywne. Rozmówcy starają się wzajemnie narzucić swoje zdanie. Żaden z nich nie jest w stanie odpuścić ani pójść na kompromis. Próbują przeforsować swoje poglądy poprzez krzyki a nawet emocjonalny szantaż.
- Zachowania asertywne. Znajdują się pomiędzy dwoma omówionymi zachowaniami. Jest to najzdrowsza reakcja na opinie czy poglądy rozmówców. Ludzie cechujący się asertywnością próbują w sposób kulturalny i pełny szacunku dla swego rozmówcy, przedstawić mu swoje racje. Prowadzenie rozmowy w sposób asertywny, daje do zrozumienia drugiej osobie, że jesteście bezpośredni i potraficie uczciwie wyrażać swoje zdanie, ponadto jesteście nastawieni na osiągnięcie celu.
Ludzie asertywni udowadniają swoją postawą, że mają takie same prawa jak inni i są równie istotni jak oni. Potrafią szczerze wyrazić swoją opinię zbędnych życzliwości oraz nie ulegając rozmówcy. Cechuje ich również umiejętność przyjmowania pochwał i krytyki. Asertywność to świadome dbanie o swoje interesy oraz korzystanie z posiadanych praw. Ta cecha wykształca w człowieku umiejętność mówienia: „tak”, „nie”, „nie rozumiem” „nie wiem” bez usprawiedliwiania się.
Dzięki temu, że asertywność jest cechą nabytą, każdy może wyszkolić ją w sobie. Poniżej przeczytacie kilka zasad, które pomogą Ci w nauce asertywności.
- Nie bój się otwarcie mówić “tak” i “nie”.
- Nie masz obowiązku tłumaczyć się, jeżeli nie zawiniłeś, wystarczy, że spokojnie wyjaśnisz swoje zachowanie jeżeli chcesz być dobrze zrozumiany.
- Kiedy ktoś Cie atakuje, broń się. Wyraź swoje zdanie na dany temat. Możesz również wyjaśnić powody swojego zachowania, jednakże pilnuj, aby Twoja godność osobista nie została naruszona.
- Szanuj rozmówce, nie atakuj, nie wyśmiewaj oraz nie poddawaj wątpliwości jego sposobu myślenia.
- Przedstaw otwarcie swoje wymagania, nie oczekuj, żeby rozmówca wiedział o czymś, czego nie powiedziałeś.
- Nie bój się powiedzieć „nie wiem” kiedy czegoś nie wiesz oraz zadawaj pytania zawsze kiedy chcesz się czegoś dowiedzieć.
- Jeśli potrzebujesz pomocy – poproś o nią.
- Jeśli popełniłeś błąd, przyznaj się do niego, i weź na siebie odpowiedzialność za jego popełnienie.
- Mów otwarcie o tym co myślisz oraz o tym jak chcesz być traktowany.
- Naucz się słuchać tego, co inni mają do powiedzenia. Nie lekceważ swojego rozmówcy.
W Polsce coraz częściej organizowane są treningi asertywności, podczas których prowadzone są ćwiczenia w grupie lub indywidualne, mające na celu wyszkolić w ludziach odwagę wyrażania własnego zdania oraz rzeczowego wyrażania emocji i poglądów.