Dopełnienie jest określeniem orzeczenia, odpowiadającym na pytania wszystkich przypadków z wyjątkiem mianownika i dopełniacza (czyli odpowiada na pytania: kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? z kim? z czym? o kim? o czym?).
Uzupełnia treść wyrażoną przez orzeczenie, informacje o osobach i przedmiotach, z którymi czynność jest związana.
Jak rozpoznać dopełnienie w zdaniu? – wskazówki
Mamy dwa rodzaje dopełnień:
1. Dopełnienie bliższe, które po zmianie konstrukcji zdania z czynnej na bierną stanie się podmiotem, np.:
Mama gotuje (co?) obiad. (konstrukcja czynna),
Obiad jest gotowany przez mamę. (konstrukcja bierna).
2. Dopełnienie dalsze, które nie ulega przekształceniu na podmiot, występuje przy czasownikach nieprzechodnich, np.:
Nie umiem (czego?) tego napisać.
Ciągle myślę (o kim?) o niej.
Dopełnienie może być wyrażone m.in.:
– rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym, np. lubię książki, lubię ją;
– bezokolicznikiem, np. nie mogę przeczytać, musimy to kupić;
– wyrażeniem przyimkowym, np. jeżdżę na nartach;
– imiesłowem przymiotnikowym, np. wiódł ślepy kulawego.
